lunes, 19 de noviembre de 2012

Historia do Culto a Virxe Peregrina en Bertamiráns IV


Novas sobre a fundación da capela da Virxe Peregrina, en Bertamiráns.

Velaquí un novo descubrimento sobre a capela da Peregrina, que bota un pouco máis de luz sobre as súas orixes.
Sabiamos que os fundadores desta, e do hoxe denominado pazo da Peregrina, non eran si non outros que D. Benito Piñeiro e Lago e a súa dona D. Cayetana Fernández Cordero, natural da cidade de Pontevedra de onde veu esta devoción.
Cara 1801 morre Benito e a súa dona viúva escribe ó arcebispo de entón, D. Rafael Muzquiz Aldunate, co animo de que lle manteña o culto na súa capela. Esta é a petición:


Excelentismo e Yllustrisimo Señor Arzobispo de esta Diocesis de Santiago.
Excelentisimo Sr.
Dª María Cayetana Fernández Cordero viuda de D. Benito Piñeyro y Lago, vecina de la parroquia de San Juan de Ortoño, con la debida beneración a Vuestra Excelencia expone que el Exmo. Sr. D. F. Sevastian Malvar, concedio el que pudiese celebrarse en una capilla que tiene en su casa de Bertamiráns distante cerca de media legua de la rectoral de la dicha de Ortoño, y separada por un río que en tiempos de invierno se toma el puente frecuentemente impidiendo toda comunicación por cuyos motivos la consintieron gustosos el Sr. cura párroco que fue en aquel entonces y el actual pensando aquel en hacer un anexo en este sitio para el debido socorro espiritual de que carecen en invierno una gran parte de sus feligreses, por la citada causa, por tanto y en atención citan relevantes motivos y no ser la exponente de un natural robusto para sufrir en lo demas del año los soles y las lluvias rendidamente suplica y espera de celo y bondad de Vuestra Excelencia se sirva ratificar la expresada licencia, para poder decir misa en dicha capilla en lo que recivira m. d. de V. Excª.
Su mas atenta servidora María Cayetana Fernández Cordero.

Efectivamente, en 1790, D. Benito Piñeiro doa catro ferrados de renda á Igrexa e pide que se consagre a capela, ca advocación de Nuestra Señora del Refugio, e se diga misa nela. É neste ano cando parece rematarse tanto a casa da granxa da Peregrina como a capela. O arcebispo Malvar dálle facultade o cura párroco para inspecionar a capela, consagrala e dicir nela una soa misa, e todo esto sen menoscabo do dereito parroquial. Naquel tempo o cura párroco non era si non D. Simón Antonio de Lago, o tío de D. Benito e por tanto familia del. Tanto é así, que esta familia compostelán pasaba grandes tempadas residindo co seu tío na reitoral de Ortoño. D. Benito mesmamente estudara para cura co animo de suceder a seu tío en Ortoño, pero co tempo acabou casando.
Esta familia tentou en máis ocasións aumentar as licencias sobre a súa capela. Así en 1793 conseguen que se puidera expoñer o Santísimo Sacramento despois de unha misa solemne, e repetilo ó seguinte ano.
En 1797 morre o seu protector, o párroco de Ortoño, e dous anos despois o seu sucesor  D. Vicente Duran e Varela, mantén unha posición conservadora respecto a esta capela. Da licenza a calquera cura para que diga misa nela os días festivos, pero só para que asistan a ela o propietario, a súa familia, e os seus invitados. Os demais feligreses quedáballes prohibido asistir, xa que non podían faltar á parroquial.
No mesmo ano da morte de Benito, este pide permiso para expoñer na súa capela unha reliquia que ten de San Simón apóstolo, do que posúe certificación dun cardeal de Roma. Ese permiso concedéselle en uns determinados días festivos, pero non sabemos se durante un ano ou máis tempo.
Sen embargo, a carta que lle manda Dª Cayeta

lunes, 5 de noviembre de 2012

Libro de fundaciones XL


Cuadraxésima fundación.

14 de novembro de 1740






Alberta de Lamiño, veciña do lugar de Lapido, había pouco que lle morrera o seu home Pedro Teiga. Este deixaralle os bens que tiña en Laraño, parroquia de onde seguramente procedía, a súa irmán María Teiga pola pensión de unha misa de fundación a San Pedro, ou na súa oitava.

O certo é que aínda que súa irmán María puido levar os bens de seu irmán en Laraño, quen comezou a paga foi a súa cuñada Alberta. Posteriormente entre 1773 e 1791 pagou Agustín de Tembra, veciño seguramente de Lapido, a onde aínda hoxe chegou o tal apelido.

O derradeiro cumpridor desta fundación foi Baltasar Lorenzo, que pagou ata 1827.