viernes, 30 de abril de 2010

Castrigo VI

Os descendentes de Gregorio de Castrigo

Todos os fillos de Gregorio e Dª María Gómez, casaron salvo o máis novo Marcos, que anos despois da morte de seus pais, e de ter deixado os libros tentou viaxar a Nova España como xa se dixo.
Seu fillo Diego, que debía ser o máis vello, casou na casa con Magdalena de Guisande, filla de Domingo de Guisande o vello e Lucia de Framil, veciños de Brión, sendo os seus descendentes os moradores de Castrigo ata a actualidade. Súa irmá María casou con un irmán de Magdalena, Pedro de Guisande, establecéndose en Brión. Outras dúas irmás tamén se casaron con outros dous irmáns: Francisca e Cecilia de Castrigo casaron en 1668 con Joseph Gómez Barreyro e seu irmán Domingos, respectivamente, da Casa de Salaño das Cortes. Quizais por este matrimonio e influencia da súa familia política Joseph chegou a ser rexedor da xurisdicción de Altamira. Seu irmán estableceuse en Castrigo.
Outra irmá, Isabel de Castrigo, casa con Juan Vidal, veciño de Bugallido, establecéndose en esa parroquia.
Sen embargo, o irmán que mellor casorio tivo foi Antonio. Don Antonio de Castrigo Sanmamed Gómez Hortiz Pardiñas Villardefrancos, que é como se fai chamar en unha averiguación de limpeza de sangue de un sobriño seu, tiña deixado a casa paterna e establecerase en Santiago co oficio de prateiro de prata e ouro.
En realidade casou dúas veces, a primeira o 1 de agosto de 1672 con unha veciña de Brión, Dª Ana Romero de Moscoso, filla do capitán D. Juan Thome López de Prado e de Dª Juana Romero de Moscoso e Soutomaior. Esta Dª Juana podería ser descentente da Casa de Muíño, no partido de Muros, xentes que tiñan entre os seus ascendentes ós Moscoso, na época en que eran señores de Altamira, antes de chamarse condes. A dote a este matrimonio fíxolla o avó da noiva, que era o licenciado don Martín Romero de Moscoso e Soutomaior, clérigo de Brión.
Deste primeiro matrimonio tivo dous fillos xemelgos e unha filla. Un foi D. Jacinto de Castrigo Romero Moscoso de Soutomaior, rector que chegou a ser de Santo Tome de Ames. O outro chamouse Joseph e casou en San Martín de Liñaio con Dª Francisca Faxardo de Puga, filla dos señores do pazo de Reiboo, D Gregorio Faxardo de Reino e Dª Ana Sánchez de Ardeleiros, esta procedente do pazo de Lens. Este matrimonio tivo unha filla que casou en San Xoán de Barcala.
Este Joseph de Castrigo quedou viuvo ós poucos anos de casar, e decide meterse cura, conseguindo ser párroco de San Adrián de Vilariño, parroquia que recolle de mans do rector saínte que era D. Juan Gómez Barreiro, irmán de seu tío político das Cortes, e de mesmo nome.
Seu pai D. Antonio de Castrigo, casa en segundas nupcias con Dª María Núñez Varela, filla de Jacobo Núñez de Castro e de Isabel García Varela, veciños todos de San Miguel de Cora. Tiveron por filla a Dª Rosa Ignacia Núñez de Castrigo y Sanmamed, que pasados os anos casaría co avogado da Real audiencia o doutor D. Ignacio Pereira e Moscoso.
Antonio ó deixar Castrigo, non deixou os bens que recibira en herdanza de seu pai Gregorio, senón que llos aforou a seu irmán máis vello, a Diego. Este foro pasa a familia Pereira ata o mediados do s. XIX en que despois de varios preitos tiveron que ceder os bens ós que os traballaban o comprobarse que en realidade non eran seus. Xa no preito co conde o seu apoderado despoxará os Pereira de aquelas rendas, pero amañáronse para seguilas cobrando un século máis.

miércoles, 28 de abril de 2010

As pontes antigas sobre o Sar II

A Ponte de Vidaloiso

Xusto un pouco despois de ter saído o río Sar da parroquia de Ortoño, topase con esta ponte, xa na parroquia maiense de San Xiao de Bastavales, entre os lugares de Vidaloiso ó oeste e Chave de Carballo ó leste. Tratase de unha ponte non de arcos senón de pilastras que despois se unían para facela transitable con grandes lousas. Hoxe non conserva as lousas, xa que se lle fixo hai anos unha placa de formigón e púxose unha varada por ambos lados.



A Ponte de Vidaloiso

A obra das pilastras non semella ser moi antiga, porque este tipo de pontes son as veces asolagadas nas cheas do río e sofren moitos danos periodicamente.
Arriba da ponte podemos ver a madre dos muíños de Chave, que ven sendo unha presa de pedra que embalsa a auga para conducila despois cara a canle dos muíños.
Por alí tamén anda cerca o limite da parroquia de Ortoño ca de Bastavales, no que os documentos antigos lle chamaban Porto Carreiro, pois sobre o río había un paso formado de pedras postas en liña polas que se pasaba de un lado a outro. Hai bastantes indicios nos documentos antigos que fan pensar que a antiga división do lugar de Sisalde e por tanto da parroquia de Ortoño en esta paraxe non coincide ca actual división municipal.





jueves, 22 de abril de 2010

A cruz da Revolteada


¿Quen o pasar pola estrada que vai a Sisalde non se preguntou a historia desta cruz?


A cruz da Revolteada no lugar de Sisalde


Hai xa moito tempo, quizais entre o século XIX e XX foi cando sucederon os feitos que deron lugar a esta cruz.

Na resaca dunhas festas parroquiais, non se sabe si nas patronais, nas da Virxe do Carme, ou nas de San Roque, que tamén se celebraba ou nas novas de Santa Filomena, houbo un altercado entre borrachos.
Debeu ser xa de madrugada pero quizais estivese provocado polas revalidades entre feligreses de outras parroquias, xa que por aquel entón ese tipo de conflitos era moi frecuente. O caso é que como resultado da pelexa un home de Bastavales resultou acoitelado e morto. Non se coñece ben o lugar dos feitos pero, debeu ser entre a igrexa e a fonte do Marco, nas Cortes, porque no nerviosismo que seguiu os feitos e o efecto da borracheira dos presentes decidiron botalo o cubo do muíño das Cortes.

De feito o morto parou alí. Pero cando empezaba a clarear o novo día, e en parte írense despexando, tiveron medo e sacárono do cubo do muíño e tentaron levalo cara a súa casa arrastro. Non chegaron moi lonxe, xa que a escasos metros de cruzalos limites entre As Cortes e Sisalde deixaron o cadáver alí.

Non se garda memoria dos autores do crime, nin que foi deles. Quizais fosen procesados ou fuxisen emigrando a América como se facía en aquel entón.

No lugar puxeron unha cruz, que hai anos tirou un coche nun acidente. Así permaneceu durante algún tempo ata que os veciños de Sisalde volveron a erguela.

Tratase de unha simple cruz de pedra moi desgastada, tendo o brazo superior máis pequeno que os horizontais. Semella que tiña unha sección octogonal pero foi perdendo as arestas. Estaba sobre un pedestal tamén de pedra, pero hoxe fíxoselle outro de cemento sobre aquel para amañala.

sábado, 17 de abril de 2010

Evolución demográfica de Ortoño II

Como se pode ver a poboación segue a medrar no s. XVII, e tamén no s. XVIII vendo os datos do catastro da Ensenada. Nel non se nos dan os veciños senón os impostos de señorío da xurisdicción de Altamira en Ortoño, o dichoso real da vela que pagaba cada veciño. Pois ben o conde recadaba por 1752 100 reais, e superpoñendo os datos da cofradía de San Roque de 1696, en que o porcentaxe de veciños da xurisdicción de Altamira en Ortoño supoñían un 65% do total, tiramos uns 153 veciños e por tanto uns 612 habitantes.

Vista de Bertamiráns dende o alto da Costa do Seixo, ó pe da nova autovia. Bertamiráns é o nucleo de poboación de Ortoño que máis medrou

No s XIX temos máis fontes sobre a poboación parroquial. En 1828 en unha averiguación do arcebispado, Ortoño xa contaba con 200 veciños e 800 almas. Anque estes datos soen moi redondos D. Bernardo Zerezuelo, o párroco de entón, tiña atinado bastante ben, xa que 4 anos despois en un Diccionario Xeográfico da época dise de Ortoño que conta con 885 habitantes. Esto supoñía, erros a parte, o aumento de 20 familias en 4 anos, o que podería ser plausible tendo en conta a emigración interior de Galicia que facía que xentes de outros lugares emigraran o val da Maía en búsqueda de mellores oportunidades.
A poboación en Ortoño non para de medrar, ó igual que a de toda a bisbarra. En 1840 no Diccionario de Pascual Madoz, xa nos di que os habitantes da parroquia sitúanse nos 906, pero o número de veciños baixa a 181. Datos que poden parecer contradictorios, e o que nos indican é un aumento da poboación e tamén un aumento da media de membros por familia que pasa de 4 a 5. Quizais os movementos migratorios de xentes que viñeron a Ortoño e marcharon e outros naturais da parroquia que emigraron sexa a causa da perda de veciños.
Fáltannos datos de principios do s. XX para poder ver mellor a evolución da poboación. Sen embargo, é nestes períodos dos s. XIX e XX cando máis se acentúan os procesos migratorios tanto de saída como de entrada de xentes na parroquia.
Cara 1965 na guía do arcebispado contábase que daquela Ortoño xa tiña 2025 habitantes e 404 veciños, sendo a parroquia do val da Maía máis poboada, e con unha media de persoas por familia máis grande, por riba de Bastavales, Os Anxeles, Ames, etc. Soamente a superaba outra parroquia con 2800 habitantes que era San Xoán de Calo.
E así chegamos a actualidade onde Ortoño conta ó redor de 9000 habitantes, a meirande parte establecidos en Bertamiráns e nas urbanizacións que proliferaron nas últimas dúas décadas. Deste xeito, e tamén debido a grande urbanización promovida no concello de Ames, a parroquia de Ortoño, recibiu multitude de xentes de Galicia e outras partes que se estableceron nestes últimos anos, que traballan, estudian, e residen en torno a capital de Galicia.




Ano/Habitantes

1458/80
1563/100
1607/200
1696/480
1752/612
1828/800
1832/885
1840/906
1965/2025
2010/9000

Táboa ca evolución poboacional de Ortoño ó longo dos últimos 5 séculos

sábado, 10 de abril de 2010

Evolución demográfica de Ortoño I



As primeiras novas sobre poboación da nosa parroquia, atopámolas no apeo de 1458 que Ruy Sánchez de Moscoso fai das súas propiedades en A Maía. Nel, ademais de consignar as rendas e outras circunstancias, falase dos veciños que as habitan, sendo esta a primeira fonte demográfica da parroquia. Desgraciadamente é unha fonte parcial, pois soamente nómina os lugares da que, co tempo, será a xurisdicción de Altamira.

Xa observáramos, tamén a través dos foros e do apeo de 1563 do Conde de Altamira, como a media da poboación da parroquia partía, a mediados do século XVI, dun veciño ou dous por lugar, situación semellante nos mediados do século XV, facendo un total aproximado de 25 veciños cara ó ano 1560. A posible razón deste estancamento demográfico podería radicar nos revoltos anos da segunda metade do século XV, cheos de guerras e enfrontamentos entre os arcebispos e os Moscoso, e polas loitas nobiliarias que castigaban a Galicia. Outra causa, aínda que menor, eran as frecuentes pestes que asolaban a Terra de Santiago, como as de inicios do século XVI, que fixeron minguar o número de habitantes nun tempo de baixa taxa de densidade de poboación.

Nos inicios do século XVII atopamos interesantes novas difundidas polo Visitador do Arcebispado, o cóengo cardeal da catedral compostelá Jerónimo del Hoyo. Este eclesiástico, natural de Avila e que viñera para Santiago como secretario do arcebispo Juan de Austria, consignou nunhas memorias tódolos datos que recollera nas súas visitas polas parroquias da diocese. Deste xeito, sabemos que Ortoño, a principios do século XVII contaba con 50 veciños. Os veciños ou os fogos, (fuegos, nas fontes), son palabras sinónimas que fan referencia á unidade familiar, a unha casa, e que personifican o cabeza de familia; unidade que, dito de paso, tamén o era para asuntos fiscais, orixe dos primeiros censos. Por tanto, cara ó 1607, en Ortoño había 50 veciños, e multiplicando por unha media de 4 persoas por fogo danos un total de 200 habitantes na parroquia. Tendo en conta que Ortoño esta no val da Maía, un dos escenarios con máis poboación de Galicia naquel entón, indícanos a multiplicación por dous da poboación en tan só medio século.

Temos que esperar ata finais do século XVII para atopar outra fonte. Trátase do Libro da Confraría de San Roque de Ortoño que data do ano 1696. Pola lista dos confrades, sabemos que daquela Ortoño contaba ó redor de 120 veciños, uns 480 habitantes aproximadamente e repartidos por lugares como describimos no cadro adxunto:

Lugar/ Ano 1458/ 1563/ 1607*/ 1696
Castrigo 1/ 1/ -/ ≈4
Bertamiráns -/ 3/ -/ 21
Pedregal -/ 1/ -/ 7
Sisto 1/ -/ ≈2/ -
Casal 1/ -/ ≈3/ -
Carballido -/ 2/ -/ 4
Sisalde 2/ -/ 11/ -
As Cortes 2/ 2/ -/ 7
Ortoño 3/ -/ 14/ -
Maguxe 3/ -/ 11 -
Punxeiras Altas */ 1/ -/ 7
Punxeiras Baixas*/ 1/ -/ 7
Condomiña */ 1/ -/ 6
Lapido * 3/ -/ 25/ -
A Cachela* 1/ -/ 0/ -

Total veciños ≈20/ 25/ 50/ ≈120
Total habitantes≈80/ 100/ 200/ ≈480
≈ dato estimado
* non hai datos

lunes, 5 de abril de 2010

As pontes antigas sobre o Sar

A Ponte Cabrita de novo.

Moi recurrente é a fotografía da ponte de Francos como reclamo histórico e turístico, na nosa bisbarra, e semella que non hai máis exemplo que aquela para ensinar e conservar, non sendo así en absoluto.
A primeira entrada deste blog fora precisamente a da ponte Cabrita ou Cabirta, situada sobre o Sar entre os lugares de Quistiláns e Costoia, na antiga xurisdicción do Xiro da Rocha, entre as parroquias de Bugallido e Viduido. Lamentablemente segue sumida no esquencemento máis absoluto, tendo un interese moi grande polas súas particularidades, a pesar de que o seu acondicionamento é moi sinxelo.


Actual estado da ponte Cabrita

A ponte foi construída nunha posición estratéxica sobre o río Sar aproveitando un estreitamento deste. Aquí como en todo o tramo de río que vai dende a aldea de Pardiñas de abaixo na parroquia santiaguesa de Laraño, ata aproximadamente a de Lapido, na parroquia de Ortoño, o Sar vai encaixado entre montes, debido a que esta zona esta formada por un afloramento de rocha granítica. O río durante miles de anos foi oradando a rocha formando un estreito paso flanqueado por paredes de rocha, caendo nunha cascada. Na fig 1, mostrase o curso do río a altura do emprazamento da ponte Cabrita, onde o mallado negro representa o afloramento granítico.

Fig 1: Plano cas curvas de nivel


Un par de metros antes do emprazamento da ponte o río forma unha pequena cascada duns 4-5 mts, que fai que o estreitamento do río teña unha maior capacidade de caudal, facendo así o emprazamento da ponte máis seguro. Os restos de esta ponte corresponden presumiblemente, a súa parte máis antiga e interesante, e que consiste nun arco de cuarto de punto, que emprazado na zona máis estreita do río, ‘salta’ (de ahí o nome da ponte) da rocha máis baixa ó S, ata a máis alta ó N, cubrindo unha distancia de 1,5 mt por 2,1 mt de ancho, como se pode ver na Fig. 2. Enriba do arco, sobre todo xa fora del sobre a rocha sobre a que se sostén, queda un fragmento da ponte e o seu pavimento, con un poste do pretíl.

Fotografia dos anos 20 do s. XX



Posible reconstrucción da ponte

Nos secúlos XVII ou XVIII, esta forma simple de salvar o río Sar, mediante un arco de cuarto de punto, debeu ser perfecionada mediante obra de canteria para poder dar cabida o transito de carros. Esta posibilidade pode estar xustificada, pola necesidade dos veciños do lado esquerdo do río Sar, de ir as suas propiedades no lado dereito. De esta forma construeuse un espigón de pedra dende a parte superior do arco ata a beira sur, con un ou dous respiradeiros adintelados. Asi, o espigón convertiriase na calzada que comunicaba ambas beiras por riba do arco; este non estaba a nivel sinon que mantiña unha pendente ascendente dende o sur ata a beira norte. Esta forma é a que permaneceu ata sua desaparición no inverno do 1987 ó 1988.
As dovelas do arco, que agora se ven a vista teñen un grande desgaste, o que nos fai pensar que este pequeno arco sobre o Sar é moi antigo, quizais da alta idade media ou incluso do baixo imperio.








domingo, 4 de abril de 2010

Apéndice documental V

Outro foro de Castrigo.

Hoxe traemos outro foro do lugar de Castrigo que tamén conseguira ala por 1578 Bieito de Sanmamed. Trátanse dos bens que a cofradía de clérigos de Nosa Señora da Concepción de Santiago tiña en Castrigo e Lamiño. En este foro non se especifican propiedades nin limites, pero pola renda de 6 rapadas, uns 18 ferrados de centeo, debían de ser moitos menos dos que tiña o conde no lugar.

1578 (copia de 1605) Foro do lugar de Castrigo a Bieito de Sanmamed e Dominga de Castrigo por parte da Cofradía de Clerigos de Nuestra Señora de la Concepción de Santiago

Yn dey nomine Amen, sepan quantos esta carta de Aforamiento, vieren como nos los conziliarios, oficiales y cofrades de la confradia de los clerigos de la adbocaon de nuestra Señora de la Concepcion ynclusa en la Santa Yglesia de Santiago, fructuoso Dafonte, Jacome Vasquez, Gregorio Fachal Racioneros en el colegio de Santispiritus de la dha Sanata Yglesia y consiliarios de la dha cofradia; Juan de Cardama mayordomo fernan viqueira contador fernan Albarez, Jacome de Castroverde, Melchor Ruiz Romeu, Juan Perez, Rodrigo Perez, Rodrigo de Goldar, Juan do Casal, Pedro Bernaldes, Juan Vasquez, franco fernez Portor Diego Lopez, Domingo fernandez, Gregorio Soneira Gonzalo Carvallo Rodrigo, Dean Garcia de Vilar Juan Do campo, franco Lopez, Antonio de Santiago, Bernaldo Yanez, Diego de Castelo, franco Montoya, Domº Gonzales, clerigos cofrades de la dha cofradia que somos presentes, estando juntos y congregados en nuestro Cavildo e ayuntamiento para ello llamados como lo tenemos de costumbre por nos y en nombre de los mas ausentes, y de nuestros subzesores por quienes nos obligamos, y a los vienes y rentas de la dha confradia que habran por bueno lo que por nos y en su nombre viendo es de hazer, y otorgar aqui contenido a la dha cofradia, le biene utilidad y provecho y acrecentamiento de sus vienes y rentas otorgamos y conocemos por el thenor de la presente que aforamos y damos en aforamiento a bos Bieyto de San mamd labrador, vezino de la frª de San Juan de Hortoño que soys presente la Dominga de Castrigo Buestra muger ausente como si fuese presente pur vuestras vidas y por mas tiempo allende tres bozes que abeis de nombrar en esta manera el postrero de bos en su vida y salud o al tiempo de su fallecimto tiene de nombrar la primera boz y la primera a la segunda y la segunda a la tercera y no la nombrando que ssea e subceda por boz de derecho la persona que debe heredare buestros vienes y por consiguiente de cada una de las dhas boçes y cada una como subcediere por vos se tiene de presetnar delante nos e nuestros subcesores estando juntos nuestro Cavildo dentro de seis Dias primeros siguientes con el titulo y derecho que tubieren para subceder en este furo Reconoziendonos y a nuestros subcesores Por senores y propietarios de los vienes que adelante hiran declarados y por el dho tiempo vos aforamos y damos en este fuero el nuestro lugar y casal que se dize e nonbra de Castrigo sito En la dha felegresia de san juan de artoño y san fins de brion con sus casas vibideras servidera heredades labradias e montesias Arboles Plantados montes Prados Pastos dehesas chousas Resios a montes y a fontes y con todo lo a ellos Anexo devido e pertenesciente como y de la manera que a la dha confrandia perteneze y es suyo propio y en precio canon y Pension cada un año de seis Rapadas de Pan centeno Limpio e seco quito de polvo e paxa medido Por la medida derecha de abila que se usa en este Reino que son tres ferrados en rrapada seis en anega y doze en carga y un par de gallinas madrizes Pago y entrego En la dha ciudad de santiago Por cada mes de agosto de cada un año en casa del tenenciero que hes y fuere de la tenencia a que fueren anexos Los dhos vienes y la primera paga la abeis de hazer para el mes de agosto primero que biene de este presente año de mill e quinientos y setenta y ocho anos y ansi Por su orden los otros anos y cada uno de ellos durante este dho fuero y vos lo açemos y vos lo acetais con las maneras y condiciones siguientes que abeis de vivir e morar en el dho lugar por bos mismo e las dhas vozes y poniendo casero vos y ellos y qualquiera morador o moradores que vivieren ene le dho lugar nos abeis de pagar la lutuosa que es el mejor boi o baca Animal o cosa de quatro pies que vos y de cada uno de los dhos moradores y bozes fincare al tiempo de vuestro falescimiento yten que dentro de un año primero seguiente abeis de hazer pesquisa y apeo de las heredades bienes azienda y lo al dho lugar anexo e perteneziente con autoridad de jisticia y por ante escrivano en manera que aga fee y abisarnos para que por parte de la dha confradia se alle presente el tenenciero o persona que para ello fuere nonbrada y de todo ello a vuestra costa darnos un treslado signado e firmado en manera que aga fee yten que abeis de tener el dho lugar casas y heredades y lo a el perteneziente bien reparado y perfetado de todos los Reparos y perfetos convenientes y necesarios y ansi lo abeis de tener y dexar en fin del tiempo con los dhos Reparos y perfetos sin por ello os Pagar ni desontar cosa alguna y tener el dho lugar Plantado de arboles Por las partes y distritos donde fuere necesario yten que no abeys de vender trocar ni enajenar los dhos vienes cosa alguna o parte dellos sin requerir a la dha confradia si lo quiere por el tanto para que queriendolo Aya y no los queriendo lo poda rehazer con persona llana y abonada que cumpla pague e guarde lo que dho es y en este contrato se contiene y estando dos años uno en pos de otro vos o las dhas vozes sin Pagar la dha Renta este fuero quede en comisso y descaya de qualquiera derecho que a el tengais y los dhos vienes nos queden libres y debueltos para que dellos y en ellos podamos hazer y disponer a nuestra voluntad como de vienes y cosa Propia de la has Confradia y cunpliendo lo ansi obligamos los vienes y rrentas de la dha confradia questo vos sera seguro y cierto turante el dho tiempo bidas y vozes de las Personas que vos los ynquietar e perturbar quisieren y contra esto no pasaremos ni Reclamaremos e yo el dho bieito de sanmamed por mi y en nombre de la dha Dominga de casttillo mi muger y bozes tomo accto y rrecibo el dho lugar y vienes en este fuero contenidos y me obligo con mi Persona y vienes muebles e Raizes avidos e por aver y de la dha mi muger y vozes Por quien Ago caucion en forma que en cada un ano y a los plaços e terminos aqui dhos y declarados Pagaremos y entregaremos a la dha confradia y a su mayordomo en su nonbre o tenenciero o persona que lo hubiere y debiere de aver en su nombre las dhas seis Rapadas de pan centeno bueno limpio e seco medido por la dha medida de abila y el dho par de gallinas madrizes Pago y entrego en esta dha ciudad de Santiago y a nuestra costa y la primera Paga la aremos Para el dho mes de agosto primero que biene deste dho presente año de mill e quinientos y setenta y ocho y ansi por su orden los otros anos y cada uyno dellos y ternemos el dho lugar bien rreparado e perfetado de todo lo necesario han si lo dejaremos y las dhas vozes en fin del dho tiempo y Pagaremos la dha lutuosa nos y las dhas vozes y qualquiera morador que viviere en el dho lugar al tiempo de su fallecimiento y cumpliremos e guardaremos todo lo mas que dho hes y en este contrato se contiene entera y llanamente sin ninguna exencion que queramos ni podamos dezir ni oponer en juicio ni fuera del y para que ansi lo cumpliremos todas partes cada una por lo que le toca y de suso se obliga damos cumplido poder a todos los juezes e sus justicias de los Reinos e senorios de su magestad cada uno a las de nuestro fuero e jurdicion a cuya jurdicion de la queales y de cada una dellas nos sometemos y rrenunciamo nuestro Propio fuero jurdicion e domicilio y la ley si conbenrit para que las dhas justicias y cada una dellas nos conpelan y apremien Por todo remedio y rrigor de derecho a lo ansi cunplir Pagar e guardar bien y tan cunplidamente como si esta carta y lo en ella contenido fuese sentencia difinitiva de nuestro juez conpetente a nuestro Pedrimento dada por nos consentida e no apelada Pasada En cosa juzgada cerca de lo qual renunciamos todas e quales quiere leis fueros derechos exseciones rreclamaciones Prebillegios livertades usos costumbres escritos e no escritos que sean en nuestro favor y en espicial Renunciamos a la lei e derecho que dize que general Renunciacion de leys no bala En tistimonio de lo qual otorgamos dello la presente escritura de fuero en la manera que dha hes ante el presente escribano Publico y testigos de yuso escritos que fue fecho y otorgado en la dha santa Yglesia de santiago al primero dia del mes de febrero de mill e quinientos y setenta y ocho anos estando a ello presentes Por testigos pedro de luazes y andres de vigo rresidentes en la dha confaria e juan de Pol estante en la dha ciudad e yo escrivano doy fee conosco a los dos otorgantes y son los mesmos y el dho frutuoso da fonte lo firmo de su nombre por si y los mas confrades e torgantes como seacostumbra hazer en la dha confradia y arruego del dho benito de sanmamed lo firmo el dho juan de pol de su nombre En este rregistro el rracionero frutuoso da fonte como tº juan de Pol Passo ante mi gonzalo de rregueyra escrivano = ba entre rrenglones su ... y bardo no vala - ... sacado correrdo y con ... desta escritura de gonzalo regeyra en mi oficio a que me rrefiero por mi Pedro Diz de Valdivieso escrivano del Rey nuestro señor del numero de la ciuda de Sto y cavido con ppno como sucesor sois ... noto e rregos del dho Juan rregueria en la ciuda de Ssto a ve dias del mes de Sete de mill y seiscientos cinco aos ... ... lo bieron correxir y constar greº grª y gregº de Raindo e Juº de parga e tos en la dha ciuda y fecha de ello lo signo y formi en en esta nueve hojas con esta ... ... En testimonio de verdad - Pedro Diz de Valdivieso