As dúas xurisdiccións en Ortoño: Altamira e A Maia

Dende mediados do s. XV detenta a propiedade dos lugares de Pedregal, Carballido, Ortoño, Maguxe, As Cortes, a metade Sisalde, e gran parte de Lapido e Castrigo os señores de Altamira: os Moscoso. Estes orixinarios das terras de Montaos, medraran a sombra dos prelados composteláns, unhas veces como aliados e outras na súa contra, acabando por facerse con gran número de propiedades, o que os levaría a unha guerra aberta cos Arcebispos no s. XV.
En 1471 Lope Sánchez de Moscoso, xunto con outros cabaleiros galegos, vence en batalla as tropas do arcebispo Fonseca II no lugar de Pousada, na parroquia de Ames, e autoproclamase Conde de Altamira. A este sucédeno outros Condes que arrastran o problema de ter terras no medio de outras que son do Arcebispo. Este problema solucionase con un preito no s.XVI, sancionado por Felipe II e o Papa, polo que habería dúas xuris-diccións, a de Altamira que era do Conde nos lugares da súa propiedade, e a que viña de antigo da Maia sobre os lugares propiedade dos Arzobispos.
Así os lugares de Casal, Bertamirans, A Condomiña, Punxeiras de abaixo e de arriba, e a metade de Sisalde eran da xurisdicción da Maia.