Esta é a vida de un santo e pai da igrexa que tivo na parroquia de Ortoño a súa capela de seu no lugar de Maguxe. “Hay una hermita de San Ciprián” ,así no lo conta en 1607 D. Gerónimo del Hoyo, cóengo cardeal da igrexa de Santiago, que tivo o cargo de visitador parroquial, en tempos do arcebispo D. Maximiliano de Austria. Anque D. Gerónimo é moi parco en información, podemos deducir por un apeo do lugar de Maguxe de 1564, que este pertence en grande parte o Conde de Altamira, pero que tamén hai varias fincas e agros que pertencían a igrexa de Ortoño, como posiblemente serian o agro de San Sidran, e o de Sohermida.
Anque existe a posibilidade de que esta capela estivese en eses terreos, e fose trasladada en data imprecisa, quizais fosen máis ben fincas da capela das que as súas rendas estarían adicadas a súa conservación e culto.
O certo e que a súa ubicación era a do que hoxe se coñece como lugar do Santo, dentro dos termos de Maguxe, xusto un pouco despois do cruce en dirección Bugallido, o pe do camiño, hoxe estrada. Alí se erguía a capela sen máis construccións, ata aproximadamente mediados do século XVIII, no medio de unha espesa carballeira, e da que saia un carreiro cara a igrexa, que aínda hoxe se conserva. A partir de aí é cando no rexistro parroquial empeza a soar o lugar de “Santo Cipriano”. Esto indica que no cruce do camiño real que ven da Condomiña cara Bugallido, e o que vai da igrexa cara Maguxe, e onde se asentaba a capela de San Ciprián, empézanse a construír casas, que reciben o nome do titular da capela. Quizais a primeira sexa a denominada “Taberna de Santo Cipriano”, que cara 1801 estaba rexentada por unha tal Juana Rodríguez.
En outra visita pastoral do ano 1744 dise que esta capela non ten máis cousas de valor que dous candelabros de estaño; e esta situación parece que empeorou. Porque a medida que foi medrando o Santo, a capela foise arruinando progresivamente ata que o día 17 de xullo de 1800 en outra visita pastoral, esta está en tal mal estado que mandase derruír, para evitar que sexa profanada, e que todos os obxectos de valor e a imaxe do santo sexan levados a igrexa parroquial. Ademais mandase poñer unha cruz de pedra no lugar onde esta estaba, cruz de pedra que se conservou ata non hai moitos anos.
No lugar tamén debeu existir un bo cruceiro, feito a devoción de Juan Pérez Rivas de Mar, veciño que fora da parroquia, e que en 1851, unha descendente del considerou vendelo, o que produciu a consternación da parroquia. Quizais o motivo do arruinamento da capela fose os grandes descargos que se levaron a cabo no templo parroquial e que fixeron paralizar calquera arranxo na capela. O certo é que a imaxe do santo gardouse dende entón na igrexa en lugar preeminente para o culto; sen que coñezamos cando se deixou de celebrar a súa festa.
En 1918 con motivo da subscrición parroquial para facer unha bóveda de cemento na nave principal da igrexa, decidiuse facer unha hornacina para o Santo Cipriano sobre o arco que divide a nave da bóveda de media laranxa, estando dende aquela en ese lugar.
No hay comentarios:
Publicar un comentario